Telemonitoring / Patiëntbewaking op afstand / Telemetrie

De term ‘telemonitoring’ verwijst naar een grote verscheidenheid aan innovatieve praktijken die zijn ontworpen om de patiëntenzorg te verbeteren. Het is belangrijk in te zien dat deze technologieën één fundamenteel doel dienen: een betere gezondheidstoestand van de patiënt met een betere kwaliteit van leven.

Bij telemonitoring worden verschillende soorten informatietechnologie (IT) gebruikt om patiënten op afstand te monitoren, meestal thuis. Het kan gaan om de overdracht van gegevens van bijvoorbeeld bloeddruk, hartritme of lichaamsgewicht. De technologieën die worden gebruikt zijn telefoonlijnen, breedband, satelliet of draadloze netwerken.
Ook elektrocardiografische signalen, zuurstofverzadiging, of de druk van grote slagaders in het lichaam kunnen worden gemonitord en doorgegeven aan de zorgverlener. De meting wordt verricht door een specifieke sensor die per type telemonitoring verschilt.

De eenvoudigste maar zeer doeltreffende manier om patiënten te controleren is gewoon via telefonisch contact. Tijdens het telefoongesprek kan worden nagegaan hoe het welzijn is en de zelfmetingen van de patiënt (bijv. lichaamsgewicht, vocht vasthouden, verergering van klachten). Als patiënten hun eigen bloeddruk en hartslag kunnen meten, kan dit ook aan bod komen tijdens een telefoongesprek. Tijdens het gesprek kan verdere voorlichting worden gegeven en kunnen eventuele problemen onmiddellijk worden aangepakt. Met deze methode kan echter maar een beperkte hoeveelheid informatie worden uitgewisseld en vastgelegd. Op deze manier kan slechts een beperkt aantal patiënten worden gevolgd omdat het arbeidsintensief is.
Daarom zijn er nieuwe telemonitoringsystemen ontworpen waarmee medisch belangrijke informatie draadloos kan worden doorgegeven. In het algemeen bestaan dergelijke systemen uit 4 elementen:

1. SENSOR: instrument waarmee fysieke gegevens worden gemeten die belangrijk worden geacht voor het nemen van beslissingen over de behandeling en het bewaken van het zorgproces. Voorbeelden daarvan zijn een ECG-pleister, een bloeddrukmanchet, een draagbaar hulpmiddel zoals een horloge dat alle activiteiten volgt, of een geïmplanteerde sensor die gelinkt is met een pacemaker of implanteerbare defibrillator.
2. LOKALE GEGEVENSOPSLAG: met behulp van een opslagmiddel bij de patiënt thuis of soms met behulp van het geheugen van een geïmplanteerd apparaat. De gemeten informatie kan tijdelijk of langdurig worden opgeslagen.
3. GECENTRALISEERDE DATAOPSLAG: een beveiligde databank waarin uw zorgverlener de gemeten en verzonden patiëntgegevens kan raadplegen en analyseren. De gegevens kunnen worden opgeslagen bij uw arts zelf of bij een zogeheten hostinginstelling.
4. GEÏNTEGREERDE DIAGNOSTISCHE TOOL: vaak wordt de gemeten informatie grafisch over langere tijd aan uw arts of verpleegkundige gepresenteerd. Op basis van deze informatie kunnen medische beslissingen worden genomen. Met nieuwe technologie kunnen de verschillende soorten gegevens met betrekking tot uw zorgtraject op een begrijpelijke manier worden geordend en verwerkt. Onderliggende software kan zelfs voorzien in zogeheten beslissingsondersteunende algoritmen. Hiermee kan het zorgteam voor meer patiënten zorgen met een hoge mate van nauwkeurigheid en efficiëntie.

Het is van belang om te benadrukken dat de technische oplossing alleen een instrument is om de patiëntenzorg te verbeteren en dus geen deel uitmaakt van de behandeling zelf. De door de sensor verstrekte informatie moet immers worden bekeken door speciaal opgeleid personeel, bijv. een hartfalenverpleegkundige of een arts. Zij kunnen dan passende maatregelen nemen. Een reactie op basis van telemonitoring zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat de medicatie gewijzigd of anders gedoseerd moet worden. De gevolgen van deze beslissingen vereisen echter vaak verdere stappen en begeleiding, zoals het opnieuw controleren van laboratoriumwaarden. De veiligheid van de patiënt staat immers voorop.

Let wel, niet alle telegeneeskundige oplossingen worden in alle landen aangeboden en telegeneeskundige diensten worden niet automatisch vergoed door zorgverzekeraars. Vraag uw arts naar opties die mogelijk geschikt kunnen zijn voor uw aandoening.

Kwaliteitscriteria voor gegevensbeveiliging en patiëntenprivacy hebben onder meer betrekking op de encryptie van de overgedragen gegevens en specifieke procedures voor een beperkte toegang tot uw medische gegevens. Voor deelname aan een zorgtraject met telemonitoring is uiteraard de uitdrukkelijke toestemming van de patiënt vereist. De telemedische zorgverlener kan om aanvullende toestemming vragen om uw gegevens voor wetenschappelijke doeleinden te gebruiken. Voorafgaand aan de toestemming moeten patiënt en verzorger het betreffende patiëntinformatieblad zorgvuldig lezen.

Het is belangrijk dat patiënten, voordat zij met een monitoringplan op afstand beginnen, volledig worden geïnformeerd in begrijpelijke taal en dat zij voldoende gelegenheid krijgen om vragen te stellen aan de zorgmedewerker.